بلاکچین چیست ؟

کاملا قابل پیش بینی است که امروزه هر شخصی نام بلاکچین و بیت کوین را به کرات در مباحث مربوط به ارز دیجیتال (مانند بیت‌ کوین، اتریوم و ..) شنیده باشد؛ حتی دست کم یک مرتبه. اما اینکه بلاکچین واقعا به چه معنا است، چه می‌کند و چه فوایدی دارد مبحثی است که سعی کرده‌ایم در این مطلب نادین سافت به طور خلاصه و مفید به آن بپردازیم.

بلاکچین چیست و چگونه کار می‌کند؟

ساختار بلاکچین (Blockchain) را به عنوان یک پایگاه داده غیر متمرکز در ذهن خود ثبت کنید. منظور از پایگاه داده غیر متمرکز چیست؟ این است که روی چند سیستم مختلف ذخیره شده است و نه یک سیستم به صورت متمرکز. پس این پایگاه داده به خاطر ویژگی غیر متمرکز بودن، در یک شبکه کامپیوتری بین node‌ها به اشتراک گذاشته می‌شود. بلاکچین اطلاعات را به صورت الکترونیکی ذخیره می‌کند. بلاک چین‌ها معمولا به دلیل نقش حیاتی‌ای که در سیستم‌های ارزهای دیجیتال، مانند بیت کوین (bitcoin) ایفا می‌کنند، شناخته می‌شوند. یعنی برای ارتقای امنیت تراکنش‌ها.

همانطور که اشاره شد مهم‌ترین تمایزی که بین یک پایگاه داده معمولی و یک بلاکچین وجود دارد، ساختار مربوط به داده‌های آنها است. یکی از وظایف یک بلاکچین این است که اطلاعات را در قالب مشخصی نگهداری کند که به آن بلوک گفته می‌شود. در اصل بلوک‌ها اطلاعات را در خود نگه می‌دارند.

همچنین آنها دارای ظرفیت‌ِ مشخصی هستند. به این معنی که بعد از پُر شدن یکی از آنها، عمل بسته شدن انجام خواهد شد. وقتی‌که یک بلوک بسته شد، اتصال به بلوک قبلی انجام می‌شود و سپس زنجیره‌ای از آن‌ها تشکیل خواهد شد که تحت عنوان زنجیره بلوکی شناخته می‌شوند. لازم به ذکر است که رمزنگاری شبکه بلاکچین به واسطه‌ی تابعی به نام هش صورت می‌گیرد.

عناصر کلیدی بلاکچین چیست؟

فناوری دفتر کل توزیع شده

همه‌ی کاربران شبکه، به دفتر کل توزیع شده دسترسی دارند و می‌توانند رکوردهای آن را بررسی کنند. طبق این روال، تراکنش‌ها یک بار برای همیشه ثبت می‌شوند. این ویژگی چه کمکی به شبکه می‌کند؟ در واقع از تکرار – که معمولا داخل شبکه‌های سنتی پیش می‌آید – جلوگیری می‌کند.

رکوردهای تغییرناپذیر

هیچ کاربری اجازه ندارد که یک تراکنش را پس از ثبت تغییر دهد یا دستکاری کند. اگر یک رکورد خطا داشته باشد، باید یک تراکنش جدید برای معکوس کردن خطا اضافه شود.

قراردادهای هوشمند

برای سرعت بخشیدن به تراکنش‌ها، قوانین متعددی وجود دارد. نام‌گذاری رسمی این قوانین تحت عنوانِ «قرارداد‌های هوشمند» می‌باشد. این قراردادها بر روی بلاکچین قرار می‌گیرند و اجرای آنها به صورت خودکار انجام می‌شود. یک قرارداد هوشمند می‌تواند شرایطی را برای انتقال اوراق قرضه شرکتی نیز تعریف کند.

فواید بلاکچین چیست؟

چرا چنین ساز و کاری وجود دارد؟ یا به بیان دیگر، فواید این تکنولوژی چیست؟ توانایی بلاکچین به ویژگی آن وابسته است: یعنی به اشتراک گذاشتنِ سریع و با امنیت بالای ِ داده‌ها. آن هم بدون اینکه هیچ سازمانِ خاصی، مسئول حفاظت از داده‌ها باشد، یا در سرعت دادن به تراکنش‌ها به صورت قانونی و رسمی نقشی داشته باشد.

از جمله‌ی مزایا و فواید بلاکچین می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

اعتماد: بلاک چین کمک می‌کند تا اعتمادی که در حالت عادی قابل پدید آمدن بین افراد مختلف نیست، تسهیل شود. بنابراین معاملات تجاری‌ای که در حالت عادی نیاز به یک واسطه دارند، به واسطه این بستر بسیار آسان‌تر انجام خواهند شد.
ساختار غیر متمرکز: به اشتراک گذاری داده‌ها در سیستمی که هیچ سازمانی بر آن نظارت ندارد، بسیار آسان‌تر انجام خواهد شد.
بهبود امنیت و حریم خصوصی: امنیت در بلاکچین یکی از مهم ترین فوایدِ این فناوریِ نوظهور است. داده‌های موجود در بلاک چین در سیستم‌های مختلف ذخیره می‌شوند. بنابراین هک کردن آن‌ها غیرممکن می‌شود.
کاهش هزینه‌ها: این بسر این قابلیت را دارد تا هزینه‌ی سازمان‌ها را کاهش دهد و در پردازش تراکنش‌ها کارایی ایجاد کند.
سرعت: وقتی واسطه‌ای وجود نداشته باشد، بلاکچین تراکنش‌ها را سریع انجام خواهد داد؛ آن‌هم برخلافِ سرعت روش‌های مرسوم! گاهی پیش می‌آید که، این بستر یک تراکنش را در چند ثانیه یا کمتر انجام دهد.

سخن آخر

بلاک چین‌های امروزی با سرعت فزاینده‌ای در حال رشد هستند. تا سال 2021، بیش از 10000 ارز دیجیتال فعال مبتنی بر بلاک چین به وجود آمد و صدها بلاک چین غیر کریپتوکارنسی دیگر نیز وجود دارد. آنطور که انتظار می‌رود، جهان ما جهت انجام امور به صورت غیر متمرکز تمایل بیشتری می‌یابد. بنابراین چندان دور نیست که تصور کنیم ارز‌های دیجیتال مبتنی بر فناوری بلاک چین کلیه امور ما را در دست بگیرند.